Tết trên báo Xuân xưa

Báo chí đó đây

Tết trên báo Xuân xưa

Cập nhật: Thứ bảy, 29/1/2022 | 8:46:17 AM

Báo Tết dưới thời Pháp thuộc có nội dung đa dạng, sinh động về văn chương, thơ ca, hình họa, giải trí, quảng cáo… gắn liền với chủ đề mùa Xuân, ngày Tết.

Bức vẽ 2 nhân vật Lý Toét và Xã Xệ của họa sĩ Mạnh Quỳnh trên bìa tạp chí “Indochine” số Xuân năm 1944. Ảnh: TTLTQG1

Báo Tết xưa được đầu tư công phu với đầy đủ các thể loại thơ, văn, truyện cười, tranh biếm họa… Trên bìa tạp chí Indochine số Xuân năm 1943 dùng bức vẽ 2 thiếu nữ mặc áo dài mua hoa đào, số Xuân năm 1944 dùng bức vẽ 2 nhân vật Lý Toét và Xã Xệ, đều của họa sĩ Mạnh Quỳnh.

Trong khi đó, trên bìa Tạp chí Le Vietnam en marche số Xuân thường dùng ảnh chụp ngày Tết. Số Xuân năm 1959 dùng ảnh chụp giỏ hoa thủy tiên, số Xuân năm 1960 dùng ảnh chụp thiếu nữ Hà thành mua hoa đón Tết làm ảnh trang bìa.

Ảnh chụp thiếu nữ Hà thành mua hoa đón Tết trên bìa tạp chí "Le Vietnam en marche” số Xuân năm 1960. Ảnh: TTLTQG1

Hình họa trên báo Tết xưa cũng được vẽ đa dạng từ chợ Tết, đốt pháo, hái lộc, du Xuân đến biếm họa 2 nhân vật Lý Toét - Xã Xệ.

Một trong những tư liệu quan trọng về ngày Tết của người Việt phải kể đến bài viết Tết Nguyên đán của người Việt Nam, được viết bằng tiếng Pháp đăng trên tạp chí Indochine, 1942. Đây là bài viết của cố GS Nguyễn Văn Huyên giới thiệu lớp lang về ngày Tết cổ truyền của dân tộc.

Hình họa phong tục ngày Tết trên tạp chí "Le Vietnam en marche”. Ảnh: TTLTQG1

Đọc bài viết này dễ tìm thấy được những phong tục ngày Tết của cha ông ta từ xưa. Trong bài có đoạn về lễ đón Giao thừa, viết rằng: "Quá nửa đêm, người ta kê một cái bàn ở giữa sân cúng Thượng đế cùng Táo quân sắp từ trời trở về sau khi dâng tờ tâu trình hàng năm. Người ta đặt trước các mũ thần bằng giấy nhiều màu những đĩa kẹo, những chén trà, rượu, hương, nến v.v... Ở nhiều nhà, người ta bày lên bàn thờ một con gà trống mà chân gà sẽ nói cho chủ nhân biết, nhờ sự giải thích của các thầy cúng và thầy bói, điều ông ta phải chờ đợi trong năm đang bắt đầu”.

Ngoài những phong tục, trên các mặt báo Tết xưa còn có những bài viết phản ánh những thói xấu, lệ ăn Tết phung phí, vui Xuân quá đà. Điển hình là bài viết Mùa Xuân trên đất Việt đăng trên báo Đất Việt Xuân Giáp Ngọ, 1954. Trong bài có đoạn viết: "Xuân về cũng chỉ vâng theo trật tự tuần hoàn thời tiết. Tuy nhiên trên giải đất Việt, đã tự bao lâu, chúng ta đón Xuân một cách quá tưng bừng. Cuộc đón tiếp này được tượng trưng bằng những chi tiết khác ngày thường thu gồm trong đôi câu đối cổ: "Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/ Cây nêu, tràng pháo, bánh trưng xanh”. Người ta sửa soạn đón Xuân từ 2, 3 tháng trước ngày Xuân đến. Rồi có lắm khi người ta kéo dài cuộc vui Xuân trọn mùa: "Tháng Giêng ăn tết ở nhà/ Tháng Hai cờ bạc, tháng Ba hội hè”. Người ta tự cho cái quyền được ăn chơi phung phí nhân dịp đầu năm. Không cần phải kể lại những việc đua ăn, đua chơi của dân đồng quê cũng như dân thành thị…”.

Bài viết Tết Nguyên đán của người Việt Nam, được viết bằng tiếng Pháp đăng trên tạp chí "Indochine”, 1942 của cố GS Nguyễn Văn Huyên. Ảnh: TTLTQG1

Thế mới thấy, sự phản ứng với tâm lý "Tháng Giêng là tháng ăn chơi”, ăn Tết lãng phí, vui Xuân quá đà của một bộ phận người Việt, không chỉ được nhắc tới trong mấy năm gần đây mà đã xuất hiện ngay từ thế kỷ trước.

BD- Theo TTXVN

Các tin khác

Từ cách tiếp cận 'phát bao nhiêu tin' sang 'chạm được bao nhiêu người'

Độc giả được trải nghiệm sống lại những thời khắc lịch sử trong một dự án của VOV.

Khi mỗi cá nhân đều có thể trở thành một “kênh truyền thông” với chiếc điện thoại trong tay, thì lợi thế truyền thống của báo chí đang bị thử thách chưa từng có. Đã đến lúc các cơ quan báo chí cần chuyển trọng tâm từ "phát ra bao nhiêu tin tức" sang "tiếp cận được bao nhiêu độc giả".

Thủ tướng đồng ý phương án nghỉ Tết Bính Ngọ 9 ngày liên tục

Thủ tướng Chính phủ đồng ý phương án nghỉ Tết Bính Ngọ 9 ngày liên tục.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đồng ý với phương án đề xuất của Bộ Nội vụ, công chức, viên chức sẽ nghỉ Tết Bính Ngọ 9 ngày liên tục từ thứ Bảy ngày 14/2/2026 (tức 27 tháng Chạp, năm Ất Tỵ) đến hết Chủ nhật ngày 22/2/2026 (tức mùng 6 tháng Giêng, năm Bính Ngọ).

Bước ngoặt chiến lược cho năng lượng Việt Nam - Bài 1: Từ 'ban hành chủ trương' sang 'quản trị thực thi'

Phát triển điện gió, khai thác tốt tiềm năng, lợi thế của vùng đất Mũi Cà Mau. Ảnh: Chanh Đa/TTXVN

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu diễn biến ngày càng cực đoan, thiên tai, bão lũ dồn dập đe dọa an ninh năng lượng và phát triển bền vững, Việt Nam đang đứng trước nhu cầu tăng trưởng cao nhất trong nhiều năm.

Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2025: 18 sản phẩm lĩnh vực công nghệ số vào chung khảo

Sau quá trình làm việc nghiêm túc, khách quan, Hội đồng Giám khảo sơ khảo lĩnh vực Công nghệ số Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2025 đã lựa chọn được 18 sản phẩm xuất sắc nhất vào vòng chung khảo, gồm 8 sản phẩm Công nghệ số thành công và 10 sản phẩm Công nghệ số triển vọng.