Tết trên báo Xuân xưa

Báo chí đó đây

Tết trên báo Xuân xưa

Cập nhật: Thứ bảy, 29/1/2022 | 8:46:17 AM

Báo Tết dưới thời Pháp thuộc có nội dung đa dạng, sinh động về văn chương, thơ ca, hình họa, giải trí, quảng cáo… gắn liền với chủ đề mùa Xuân, ngày Tết.

Bức vẽ 2 nhân vật Lý Toét và Xã Xệ của họa sĩ Mạnh Quỳnh trên bìa tạp chí “Indochine” số Xuân năm 1944. Ảnh: TTLTQG1

Báo Tết xưa được đầu tư công phu với đầy đủ các thể loại thơ, văn, truyện cười, tranh biếm họa… Trên bìa tạp chí Indochine số Xuân năm 1943 dùng bức vẽ 2 thiếu nữ mặc áo dài mua hoa đào, số Xuân năm 1944 dùng bức vẽ 2 nhân vật Lý Toét và Xã Xệ, đều của họa sĩ Mạnh Quỳnh.

Trong khi đó, trên bìa Tạp chí Le Vietnam en marche số Xuân thường dùng ảnh chụp ngày Tết. Số Xuân năm 1959 dùng ảnh chụp giỏ hoa thủy tiên, số Xuân năm 1960 dùng ảnh chụp thiếu nữ Hà thành mua hoa đón Tết làm ảnh trang bìa.

Ảnh chụp thiếu nữ Hà thành mua hoa đón Tết trên bìa tạp chí "Le Vietnam en marche” số Xuân năm 1960. Ảnh: TTLTQG1

Hình họa trên báo Tết xưa cũng được vẽ đa dạng từ chợ Tết, đốt pháo, hái lộc, du Xuân đến biếm họa 2 nhân vật Lý Toét - Xã Xệ.

Một trong những tư liệu quan trọng về ngày Tết của người Việt phải kể đến bài viết Tết Nguyên đán của người Việt Nam, được viết bằng tiếng Pháp đăng trên tạp chí Indochine, 1942. Đây là bài viết của cố GS Nguyễn Văn Huyên giới thiệu lớp lang về ngày Tết cổ truyền của dân tộc.

Hình họa phong tục ngày Tết trên tạp chí "Le Vietnam en marche”. Ảnh: TTLTQG1

Đọc bài viết này dễ tìm thấy được những phong tục ngày Tết của cha ông ta từ xưa. Trong bài có đoạn về lễ đón Giao thừa, viết rằng: "Quá nửa đêm, người ta kê một cái bàn ở giữa sân cúng Thượng đế cùng Táo quân sắp từ trời trở về sau khi dâng tờ tâu trình hàng năm. Người ta đặt trước các mũ thần bằng giấy nhiều màu những đĩa kẹo, những chén trà, rượu, hương, nến v.v... Ở nhiều nhà, người ta bày lên bàn thờ một con gà trống mà chân gà sẽ nói cho chủ nhân biết, nhờ sự giải thích của các thầy cúng và thầy bói, điều ông ta phải chờ đợi trong năm đang bắt đầu”.

Ngoài những phong tục, trên các mặt báo Tết xưa còn có những bài viết phản ánh những thói xấu, lệ ăn Tết phung phí, vui Xuân quá đà. Điển hình là bài viết Mùa Xuân trên đất Việt đăng trên báo Đất Việt Xuân Giáp Ngọ, 1954. Trong bài có đoạn viết: "Xuân về cũng chỉ vâng theo trật tự tuần hoàn thời tiết. Tuy nhiên trên giải đất Việt, đã tự bao lâu, chúng ta đón Xuân một cách quá tưng bừng. Cuộc đón tiếp này được tượng trưng bằng những chi tiết khác ngày thường thu gồm trong đôi câu đối cổ: "Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/ Cây nêu, tràng pháo, bánh trưng xanh”. Người ta sửa soạn đón Xuân từ 2, 3 tháng trước ngày Xuân đến. Rồi có lắm khi người ta kéo dài cuộc vui Xuân trọn mùa: "Tháng Giêng ăn tết ở nhà/ Tháng Hai cờ bạc, tháng Ba hội hè”. Người ta tự cho cái quyền được ăn chơi phung phí nhân dịp đầu năm. Không cần phải kể lại những việc đua ăn, đua chơi của dân đồng quê cũng như dân thành thị…”.

Bài viết Tết Nguyên đán của người Việt Nam, được viết bằng tiếng Pháp đăng trên tạp chí "Indochine”, 1942 của cố GS Nguyễn Văn Huyên. Ảnh: TTLTQG1

Thế mới thấy, sự phản ứng với tâm lý "Tháng Giêng là tháng ăn chơi”, ăn Tết lãng phí, vui Xuân quá đà của một bộ phận người Việt, không chỉ được nhắc tới trong mấy năm gần đây mà đã xuất hiện ngay từ thế kỷ trước.

BD- Theo TTXVN

Các tin khác

Phấn đấu các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 8% GDP của cả nước

Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 đề ra mục tiêu đến năm 2035, phấn đấu hoàn thành việc tu bổ, tôn tạo 100% di tích quốc gia đặc biệt và 80% di tích quốc gia; đồng thời, phấn đấu các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 8% GDP của cả nước.

Agoda tiết lộ Đà Lạt là điểm đến giá rẻ hàng đầu vào dịp Giáng sinh và Tết Dương lịch

Đà Lạt là điểm đến vừa túi tiền nhất tại Việt Nam và thứ tư châu Á vào dịp Giáng sinh và Tết Dương lịch, theo dữ liệu của Agoda.

Nét đẹp văn hóa Việt Nam qua múa rối nước dưới góc nhìn của truyền thông Trung Quốc

Một tiết mục của Nhà hát Múa rối Thăng Long phục vụ thiếu nhi hè 2024. Ảnh: TTXVN phát

Với dòng tít “Những câu truyện cổ tích dưới nước” - chủ đề vĩnh cửu dẫn dắt con người hướng thiện”, bài viết trên trang Thời báo Hoàn Cầu - một ấn phẩm của Nhân dân nhật báo - Cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc đã ca ngợi nét đẹp văn hóa của Việt Nam thông qua múa rối nước đã được lưu truyền hàng nghìn năm nay.

Nhật Bản viện trợ thiết bị trị giá 500 triệu yên giúp Việt Nam xúc tiến chuyển đổi số

Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thông tin từ Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam cho biết, trong khuôn khổ chương trình hợp tác viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Nhật Bản, nước này vừa quyết định cung cấp thiết bị thông tin trị giá 500 triệu yên cho Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư, nhằm góp phần hỗ trợ Việt Nam thúc đẩy chuyển đổi số.