Tết trên báo Xuân xưa

Báo chí đó đây

Tết trên báo Xuân xưa

Cập nhật: Thứ bảy, 29/1/2022 | 8:46:17 AM

Báo Tết dưới thời Pháp thuộc có nội dung đa dạng, sinh động về văn chương, thơ ca, hình họa, giải trí, quảng cáo… gắn liền với chủ đề mùa Xuân, ngày Tết.

Bức vẽ 2 nhân vật Lý Toét và Xã Xệ của họa sĩ Mạnh Quỳnh trên bìa tạp chí “Indochine” số Xuân năm 1944. Ảnh: TTLTQG1

Báo Tết xưa được đầu tư công phu với đầy đủ các thể loại thơ, văn, truyện cười, tranh biếm họa… Trên bìa tạp chí Indochine số Xuân năm 1943 dùng bức vẽ 2 thiếu nữ mặc áo dài mua hoa đào, số Xuân năm 1944 dùng bức vẽ 2 nhân vật Lý Toét và Xã Xệ, đều của họa sĩ Mạnh Quỳnh.

Trong khi đó, trên bìa Tạp chí Le Vietnam en marche số Xuân thường dùng ảnh chụp ngày Tết. Số Xuân năm 1959 dùng ảnh chụp giỏ hoa thủy tiên, số Xuân năm 1960 dùng ảnh chụp thiếu nữ Hà thành mua hoa đón Tết làm ảnh trang bìa.

Ảnh chụp thiếu nữ Hà thành mua hoa đón Tết trên bìa tạp chí "Le Vietnam en marche” số Xuân năm 1960. Ảnh: TTLTQG1

Hình họa trên báo Tết xưa cũng được vẽ đa dạng từ chợ Tết, đốt pháo, hái lộc, du Xuân đến biếm họa 2 nhân vật Lý Toét - Xã Xệ.

Một trong những tư liệu quan trọng về ngày Tết của người Việt phải kể đến bài viết Tết Nguyên đán của người Việt Nam, được viết bằng tiếng Pháp đăng trên tạp chí Indochine, 1942. Đây là bài viết của cố GS Nguyễn Văn Huyên giới thiệu lớp lang về ngày Tết cổ truyền của dân tộc.

Hình họa phong tục ngày Tết trên tạp chí "Le Vietnam en marche”. Ảnh: TTLTQG1

Đọc bài viết này dễ tìm thấy được những phong tục ngày Tết của cha ông ta từ xưa. Trong bài có đoạn về lễ đón Giao thừa, viết rằng: "Quá nửa đêm, người ta kê một cái bàn ở giữa sân cúng Thượng đế cùng Táo quân sắp từ trời trở về sau khi dâng tờ tâu trình hàng năm. Người ta đặt trước các mũ thần bằng giấy nhiều màu những đĩa kẹo, những chén trà, rượu, hương, nến v.v... Ở nhiều nhà, người ta bày lên bàn thờ một con gà trống mà chân gà sẽ nói cho chủ nhân biết, nhờ sự giải thích của các thầy cúng và thầy bói, điều ông ta phải chờ đợi trong năm đang bắt đầu”.

Ngoài những phong tục, trên các mặt báo Tết xưa còn có những bài viết phản ánh những thói xấu, lệ ăn Tết phung phí, vui Xuân quá đà. Điển hình là bài viết Mùa Xuân trên đất Việt đăng trên báo Đất Việt Xuân Giáp Ngọ, 1954. Trong bài có đoạn viết: "Xuân về cũng chỉ vâng theo trật tự tuần hoàn thời tiết. Tuy nhiên trên giải đất Việt, đã tự bao lâu, chúng ta đón Xuân một cách quá tưng bừng. Cuộc đón tiếp này được tượng trưng bằng những chi tiết khác ngày thường thu gồm trong đôi câu đối cổ: "Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/ Cây nêu, tràng pháo, bánh trưng xanh”. Người ta sửa soạn đón Xuân từ 2, 3 tháng trước ngày Xuân đến. Rồi có lắm khi người ta kéo dài cuộc vui Xuân trọn mùa: "Tháng Giêng ăn tết ở nhà/ Tháng Hai cờ bạc, tháng Ba hội hè”. Người ta tự cho cái quyền được ăn chơi phung phí nhân dịp đầu năm. Không cần phải kể lại những việc đua ăn, đua chơi của dân đồng quê cũng như dân thành thị…”.

Bài viết Tết Nguyên đán của người Việt Nam, được viết bằng tiếng Pháp đăng trên tạp chí "Indochine”, 1942 của cố GS Nguyễn Văn Huyên. Ảnh: TTLTQG1

Thế mới thấy, sự phản ứng với tâm lý "Tháng Giêng là tháng ăn chơi”, ăn Tết lãng phí, vui Xuân quá đà của một bộ phận người Việt, không chỉ được nhắc tới trong mấy năm gần đây mà đã xuất hiện ngay từ thế kỷ trước.

BD- Theo TTXVN

Các tin khác

Báo Anh ca ngợi 8 điểm đến tuyệt vời nhất tại Việt Nam

Du khách quốc tế đi dạo, ngắm cảnh Hồ Gươm. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN

Tờ Independent của Anh ca ngợi Việt Nam sở hữu nhiều nét quyến rũ, đa dạng văn hóa và ẩm thực, có phong cảnh tuyệt đẹp cho một kỳ nghỉ tuyệt vời trên bãi cát trắng và những chuyến phiêu lưu qua các di sản thế giới...

Việt Nam là quốc gia đổi mới sáng tạo có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế

Bài viết với tiêu đề: “Việt Nam đang ở thời cơ ‘vàng’ của lịch sử, bước vào kỷ nguyên phát triển của đất nước

Theo phóng viên TTXVN tại Lào, ấn phẩm điện tử của tờ Pasaxon - cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, số ra ngày 3/6, có bài viết: “Việt Nam đang ở thời điểm ‘vàng’ của lịch sử để bước vào kỷ nguyên tăng trưởng quốc gia”.

Sáng nay (3/6), hơn 28,3 nghìn thí sinh dự thi vào lớp 10 trên địa bàn tỉnh Bắc Giang làm bài thi môn Ngữ văn

Thí sinh kiểm tra lại số báo danh tại Hội đồng coi thi Trường Trung học phổ thông Ngô Sĩ Liên (thành phố Bắc Giang).

Bước vào ngày đầu tiên của kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 trung học phổ thông, sáng nay (3/6), trong không khí mát mẻ, hơn 28,3 nghìn thí sinh trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đến các hội đồng coi thi để dự thi môn Ngữ văn.

Sử dụng AI trong hoạt động báo chí: Những thách thức mới về tính minh bạch, sự trung thực

Việc sử dụng công cụ công nghệ trong lĩnh vực báo chí cần có sự giám sát, theo dõi từ chính các nhà báo.

Trong lĩnh vực báo chí, công nghệ AI không chỉ được sử dụng như một cánh tay đắc lực cho báo chí mà còn được xem là đang định hình lại cách làm báo, từ cách sản xuất, phân phối, tiêu thụ báo chí. Tuy nhiên, sự can thiệp ngày càng sâu của AI cũng đặt ra những câu hỏi cấp bách về tính chính xác, minh bạch và tính khách quan của thông tin báo chí.