Những làng quê khang trang, hiện đại, mức sống tiệm cận đô thị nhưng vẫn giữ mầu xanh yên bình là hình ảnh quen thuộc ở nhiều vùng NTM trên khắp mọi miền đất nước.

Đổi thay từ nông thôn mới

Mỗi buổi sáng, không chỉ quét dọn cho sân vườn của gia đình, mà người dân thôn Văn Miếu, xã Việt Lập, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang còn cùng nhau làm sạch đường NTM trước nhà và khu vực trạm dừng nghỉ của thôn. Trạm dừng nghỉ được dựng lên trên khu đất rộng rãi ven đường có cây xanh, mái che và hàng ghế đá để người dân ngồi nghỉ ngơi hoặc trẻ em ngồi chờ đón xe đi học. Chị Nguyễn Thị Thanh, nhà ngay bên trạm dừng nghỉ cho biết, cuộc sống ở thôn làng giờ đổi thay rõ rệt, ai cũng hào hứng tham gia xây dựng NTM kiểu mẫu.

Ngoài tham gia góp công góp của như mọi người dân trong thôn, gia đình chị Thanh đã tặng 5 bộ ghế đá cho trạm dừng nghỉ. "Nhà ai cũng khang trang, đường sá thì mở rộng, đường làng có trạm dừng nghỉ cho các cháu đi học chờ hoặc các cụ ra ngồi hóng mát, chị em trong thôn có thể tham gia các phong trào văn hóa, văn nghệ như: Múa sạp hoặc nhảy dân vũ... Người dân rất hài lòng với cuộc sống hiện tại”, chị Nguyễn Thị Thanh cho biết.

Việt Lập là một trong những xã đầu tiên ở huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang đạt chuẩn NTM năm 2022. Đây là dấu mốc đầy tự hào của người dân xã Việt Lập nói riêng, huyện Tân Yên nói chung sau những nỗ lực không mệt mỏi hoàn thành từng tiêu chí trong bộ tiêu chí NTM. Đường làng, thôn, xóm được đổ bê-tông mang dáng dấp phố thị khiến không ít người đi xa lâu ngày trở về cảm thấy ngỡ ngàng. Việt Lập được khoác tấm áo mới với các khu dân cư văn minh và những tuyến đường kiểu mẫu; ứng dụng chuyển đổi số trong tuyên truyền, hội họp và đẩy mạnh xây dựng thư viện điện tử... Bí thư Chi bộ thôn Văn Miếu, Đậu Thanh Cường cho biết, thôn đã xây dựng được 2 khu dân cư văn minh và tuyến đường kiểu mẫu. Mới đầu cũng khó khăn nhưng sau đó, người dân nhiệt tình đóng góp, các dụng cụ thể thao cũng được ủng hộ. Khu vui chơi có hơn trăm lượt người dân tham gia hằng ngày...

Sáng tạo, cẩn trọng, thực hiện từng tiêu chí trong bộ tiêu chí xây dựng NTM để dần đạt chuẩn cũng là cách làm của nhiều địa phương ở tỉnh Sóc Trăng. Nếu có dịp về với vùng quê miệt vườn nơi đây, không khó bắt gặp những đường hoa rực rỡ, tuyến giao thông rợp bóng hàng cây xanh mát. Những thảm hoa mười giờ, chiều tím, bông trang, hoa huỳnh anh… được chính tay người dân trồng đến kỳ nở hoa đem lại diện mạo mới đầy sức sống cho vùng quê nông thôn nơi đây. Xã Gia Hòa 1 (huyện Mỹ Xuyên) tạo ấn tượng với những tuyến đường NTM kiểu mẫu dài gần 2 km với những hàng cây hoa huỳnh anh bung nở từng chùm mầu vàng tươi. Bí thư Chi bộ ấp Trung Hòa, Nguyễn Thành Đấu cho biết, sau 3 năm phát động phong trào "Tuyến đường nông thôn mới kiểu mẫu”, người dân trồng rất nhiều loài hoa và chăm sóc tỉ mỉ, chu đáo. Tuyến đường của ấp đã được công nhận là tuyến đường nông thôn mới kiểu mẫu của tỉnh Sóc Trăng.

Lan tỏa những giá trị của nông thôn mới

Phó Chủ tịch UBND xã Gia Hòa 1 Phạm Hồng Nguyễn cho biết, phong trào xây dựng "Tuyến đường nông thôn mới kiểu mẫu” được phát động trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng từ năm 2019. Đến nay, phong trào lan tỏa mạnh mẽ, mang lại nhiều hiệu quả tích cực, góp phần làm "thay da đổi thịt” diện mạo cảnh quan môi trường nhiều vùng nông thôn, đáp ứng tốt các tiêu chí xây dựng khu dân cư và xã NTM nâng cao, kiểu mẫu. Phong trào góp phần thay đổi thói quen, ý thức của người dân trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh.

Trên thực tế, với sự nỗ lực của người dân nông thôn và toàn hệ thống chính trị, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên cả nước đã bước sang năm thứ 15 thực hiện với nhiều con số và điểm sáng ấn tượng đạt được. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế như: Sự chênh lệch phát triển giữa các vùng miền, nhiều xã vùng sâu, vùng xa, miền núi vẫn chưa đạt chuẩn, điều kiện hạ tầng còn nhiều khó khăn; chất lượng đạt chuẩn chưa thật sự bền vững, một số địa phương khó khăn trong việc duy trì, nâng cao chất lượng tiêu chí sau khi đạt chuẩn… Chính vì vậy, việc tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, cấp thiết ở địa phương nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, nhất là khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và vùng đặc biệt khó khăn… được đặt ra. Trong đó, việc lan tỏa những giá trị của NTM, NTM nâng cao được xem là chìa khóa để thúc đẩy phong trào sâu rộng trên toàn quốc.

Theo Phó Chánh văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương Phương Đình Anh, những hình mẫu NTM sẽ được phát triển trong thời gian tới, với sự sáng tạo theo đặc thù ở mỗi địa phương như tập trung triển khai các chương trình chuyên đề (Mỗi xã một sản phẩm; phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng NTM; tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn; chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới xây dựng NTM thông minh; nâng cao chất lượng tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng NTM...) nhằm bảo đảm xây dựng NTM thực chất, đi vào chiều sâu, tạo nền tảng vững chắc để phát triển nông thôn hiện đại, văn minh, góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế quốc tế. Do đó, việc xây dựng NTM cần có sự đổi mới gắn với phát triển nông nghiệp và công nghiệp, để bảo đảm việc làm và tăng thu nhập dân cư nông thôn.

Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cho biết, Bộ sẽ tập trung phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội, bảo đảm kết nối đồng bộ giữa nông thôn-đô thị và các vùng miền. Đồng thời, đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn bền vững, gắn với chuyển đổi số và thích ứng biến đổi khí hậu, nhằm nâng cao thu nhập người dân theo hướng ổn định, lâu dài. Bên cạnh đó, triển khai các giải pháp để giảm nghèo bền vững, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo…

Bộ chủ trương đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rằng xây dựng NTM không phải là một đích đến mà là một hành trình liên tục đổi mới, sáng tạo và phát triển. Do đó cần xây dựng cộng đồng nông thôn tri thức - đưa tri thức về làng quê; phát triển kinh tế nông thôn gắn với bảo tồn và phát huy nghề truyền thống; thúc đẩy du lịch nông nghiệp, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo; phát triển kinh tế trang trại, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị; xây dựng một nông thôn đáng sống, hài hòa giữa truyền thống và hiện đại.